TÜRKİYE’nin yağlık ayçiçeği ihtiyacının büyük bölümünü karşılayan Edirne’de, yağışların az olması ve yüksek sıcaklık nedeniyle ekili tarlalarda ürünler kuruma noktasına geldi. Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, “Bu yıl yine hiç biçilmeyecek ayçiçeklerimiz var. Yani belki 30 kilo, 40 kilo biçecek üreticilerimiz var” dedi.
Türkiye’nin en çok yağlık ayçiçeği üretiminin yapıldığı kentte, kış yağışlarının yetersiz kalması yazın da yüksek sıcaklıklar nedeniyle kuraklık oluştu. Bölgede tarımsal sulamada kullanılan Tunca Nehri’nde debi 4 metreküp/saniyeye düşerken, bazı noktalarda su akışı durdu. Meriç Nehri’nde ise debi 44 metreküp/saniyeye düştü. Sıcak hava dalgasının etkisini göstermeye devam ederken, üretici ayçiçeğinde erken hasada başladı.
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, kuraklığın 2 yıldır sürdüğünü belirterek, “Geçtiğimiz yıl hiç ayçiçeği biçemeyen, 20-30 kilo biçen üreticilerimiz vardı. Bu yıl yine aynı hiç biçilmeyecek ayçiçeklerimiz var. Yani belki 30 kilo, 40 kilo biçecek üreticilerimiz var. Genel olarak baktığımızda sıfır ile 100 kilogram arasında değişen bir ayçiçeği hasadımız var bölgede. Yani çok nadirdir 100 kilonun üzerine çıkan 110-120 kilo biçen üreticimiz çok az, duyduğumuz. O yüzden genel ortalama sıfır ila 100 kilo arasında gidiyor. Ülkemizde, şehrimizde özellikle Edirne ilinde sıfır ile 100 kilogram arası verimden bahsediyoruz. Yani bugün 120-130 kilogramın altı zaten kurtarmıyor. Yani maliyet diyoruz biz, 120-130 kilogramlar. O yüzden bizim üreticimiz zaten ayçiçeğinden 2 yıldır para kazanamıyor” dedi.
Üreticinin 2 yıl art arda aynı üründe zarar etmesi halinde ürünün sürdürülebilirliğinin zor hale geleceğini söyleyen Arabacı, “Şu an ben birçok üreticimle konuşuyorum, duyuyorum. ‘Gelecek yıl ayçiçeği ekiminden vazgeçeceğim. Ben geçen yıl zarar ettim. Bu yıl yine zarar ettim. Gelecek yıl buğday ekeceğim, kanola ekeceğim, arpa ekeceğim’ diyen var. Ayçiçeği stratejik ürünün bölgemizde ekilişleri, şu son 2 yılda ciddi anlamda artmıştı ama 2 yıldır da ardı ardına kuraklığın yaşanması ve bu kuraklık yaşandığı için Bakanlığımızla ekstra bir kuraklık desteği vermemesi, ayçiçeği üreticimizi zora sokmuştur. O yüzden hem Trakya Birlik hem Bakanlığımızdan bu konuyla ilgili ciddi çalışmalar bekliyoruz. Eğer ki bu çalışmaları yaparlarsa üreticilerimizin bir nebze olsun rahat nefes almasını sağlar ve ayçiçeği üretiminin sürdürülebilirliği açısından da çok önem arz ediyor” diye konuştu.
‘BULGARİSTAN’DAN SU SALINDI’
Kurumlarla, kooperatiflerle birlikte mücadele ederek sulamada dönüşümlü sisteme geçilip, can suyu olabilecek şekilde sulama sistemini uygulamaya çalıştıklarını anlatan Arabacı, “Uzun zamandan beri Tunca ve Meriç Nehri’nde su sıkıntısı yaşıyoruz. Can suyu yeterli oluyor mu? Tabii ki bazı bölgelerde zarar gören üreticilerimiz var. Ama bunu en aza düşmek için mücadele ediyoruz. Bunun giderilmesi için her şeyden önce su debilerinin yükselmesi gerekiyor. Yani su debisi yükselirse anca o zaman net bir çözüm olur. Şu ana kadar Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Bulgaristan’la görüşmeler yapıldı. Oradan bir miktar su salındığı söylenildi. Baktığımızda şu an Meriç Nehri’nde bir nebze olsun hafif yükselme gördük ama Tunca Nehri üzerinde bugüne kadar hiçbir şey görmedik. Hatta bu sabah baktığımda Tunca’ya, ilk kez debinin biraz yükseldiğini gördüm. İnşallah önümüzdeki günlerde de bu seviyeler devam eder. Zaten ağustos ayının 20’si ve sonuna kadar bizim için çok önem arz ediyor. İnşallah bu süreçte su seviyeleri biraz daha yükselir. Biraz daha bu dönüşümlü sistemde de daha faydalı olur. Her üreticinin su almasını sağlarız. Gerçekten zor dönemden geçiyoruz” ifadelerini kullandı.
‘BARAJ PROJELERİNİ BİTİRMEMİZ LAZIM’
Arabacı, 2020’de de 2025 yılında da kuraklıktan bahsettiklerini dile getirerek, “Bunları çözmek için bizim acilen başlatılmış olan baraj projelerimizi bitirmemiz lazım. Bu da nasıl olur? Çömlekköy Barajı çalışması devam ediyor. Şu an hızlı bir şekilde devam ediyor. Hız kesmeden devam edip, acilen rötuşlarını suyla buluşturmamız gerekiyor. Burada Bulgaristan sınırından sonraki ilk su depolama alanımız Çömleköy Barajımız. Bu olursa alt tarafı da Çakmak Barajımızın yapımı hala devam ediyor. Bu yıl baraja su basmak için 1-2 kilometrelik iletim hattımız vardı. Şu an bitmiş durumda. İnşallah önümüzdeki kış boyunca baraja su basılacak ve denize kadar olan kısımda su sorunu inşallah giderilmiş olacak diye umuyorum. Yani Çakmak Barajı’ndan aşağıya belki çok sıkıntı yaşamayız gelecek yıl. Çünkü Çakmak Barajı doldurabilirsek gelecek yıl faydası olacak. Bunun Edirne iline komple faydası olması için Çömlekköy Barajı’nı da acilen bitirip sınırdan aşağıya kadar her alanı kontrol altında tutabilelim. Kendi suyumuzu kendimiz yönetebilir hale gelmemiz lazım. Bakanlığımızdan talebimiz; ödenekleri kesmeyip bu barajlarla ilgili ödenekleri arttırıp hızın artmasını talep ediyoruz ve ölçeğimizi bir an önce suyla doldurmalarını talep ediyoruz. İnşallah bunları açtığımız süre içerisinde gelecek yıllarda bunları konuşmuyor oluruz” diye konuştu.
